Herostrates albo Herostratos – szewc żyjący w IV wieku p.n.e. w Efezie, owładnięty obsesją zyskania wiecznej sławy. Uznał, że miejsce w historii może mu zapewnić tylko wielka zbrodnia.

W 356 p.n.e. podpalił efeski Artemizjon, jeden z siedmiu cudów świata. Został skazany na śmierć, a jego imię miało być wymazane ze wszystkich pisanych dokumentów (damnatio memoriae). Procedura ta nie została jednak przeprowadzona wystarczająco dokładnie, gdyż historia o podpalaczu przetrwała w formie wzmianki, której autorem był Teopomp.

Uznawany za pierwszego terrorystę w dziejach ludzkości, Herostrates stał się synonimem człowieka dążącego za wszelką cenę do osiągnięcia sławy, nawet za cenę wielkiego przestępstwa. W psychologii taką postawę określa się terminem „kompleksu Herostratesa”.

Herostrates zapisał się również w polskiej literaturze. Do jego postaci bezpośrednio odwołuje się Jan Lechoń w wierszu Herostrates, określając w ten sposób siebie, zrywającego z martyrologią narodu polskiego i tendencjami romantycznymi.

Więcej informacji: pl.wikipedia.org