Abakus lub abak – deska z wyżłobionymi rowkami, które symbolizowały kolejne potęgi dziesięciu. Ułatwiał liczenie, używany w Rzymie i Grecji od 440 p.n.e. do XVIII wieku – prekursor liczydła i maszyn liczących. Był używany także w innych krajach Europy.

Obliczeń dokonywano poprzez wkładanie i przekładanie kamyków w rowkach. Zasada liczenia była taka sama jak na liczydle. Jedną z odmian abaku, stanowiącą poważne udoskonalenie, przypisywali Rzymianie pitagorejczykom i nazwali mensa pythagoreana (stół pitagorejski). Chińczycy używali liczydła zwanego suanpan. Nie ma pewności, czy jest ono wytworem własnym pomysłowości chińskiej czy też powstało na bazie abakusa rzymskiego. Odmiana japońska nosi nazwę soroban.

Pierwsze abakusy były bardzo nietrwałe – często rysowane w piasku lub na drewnie. Najstarszym odnalezionym przykładem abakusa jest tabliczka znaleziona w 1846 roku na wyspie Salaminie (Grecja), którą datuje się na III wiek p.n.e. Jest to marmurowa tabliczka o wysokości 149cm, szerokości 75cm i grubości 4,5cm, składająca się z dwóch grup poziomych linii (pięć w górnej części tabliczki, jedenaście w dolnej), przedzielonych pionową linią oraz trzech zestawów greckich symboli umieszczonych wzdłuż lewej, prawej oraz dolnej krawędzi płytki.

Więcej informacji: pl.wikipedia.org