Co to jest miasto-państwo?

Miasto-państwo, państwo-miasto, pot. także wolne miasto – forma państwowości, obejmująca swoim zakresem terytorialnym samorządne i niezależne od innych podmiotów miasto lub aglomerację. Często, zwłaszcza dawniej, w jego skład wchodziły także okoliczne ziemie, wraz z lokalnymi wsiami i mniejszymi miejscowościami. Centrum władzy politycznej skupia się w organach miasta stołecznego, wybranych przez jego mieszkańców. Współcześnie podstawowym kryterium wyodrębnienia miasta-państwa jest większościowe pokrycie jego terytorium zabudowanym obszarem miejskim (niezależnie choćby od wewnętrznego podziału na gminy).

Istniejące w przeszłości oraz współczesne miasta-państwa pełnią ważne funkcje dla znacznie większych terytoriów. Na przykład średniowieczny Dubrownik, pierwotnie uzależniony od Republiki Weneckiej, stopniowo stał się jej konkurentem i pośrednikiem w wymianie handlowej pomiędzy Wschodem a Europą Zachodnią. Współcześnie taką rolę odgrywa Hongkong, niezależnie od przejęcia go przez Chiny w 1997 roku i uzyskania specjalnego statusu chińskiej prowincji. Funkcje pełnione przez Hongkong pod brytyjską administracją były dużo większe, niż wynikałoby to z rozmiarów miasta oraz jego potencjału demograficznego.