Manipulacja – dziedzina sztuki iluzji scenicznej polegająca na wywoływaniu efektów iluzjonistycznych przede wszystkim zręcznością dłoni i odpowiednią mimiką. Najpopularniejsze efekty manipulacyjne to pojawianie i multiplikacja piłeczek („Chicago”) oraz pojawianie i manipulacje kartami. Iluzję manipulacyjną prezentuje się wyłącznie na scenie.

Efekt iluzjonistyczny, który daje wrażenie zaistnienie zjawiska parapsychicznego, np. pozorna telepatia lub jasnowidztwo nazywa się efektem mentalnym. W języku potocznym trik jest traktowany na równi z efektem iluzjonistycznym, jednak trikiem nazywa się sposób w jaki efekt iluzjonistyczny jest osiągany; oznacza również podstęp, fortel z zastosowaniem szczególnej budowy rekwizytu lub zręcznej manipulacji wywołującej efekt iluzjonistyczny.

Więcej informacji: pl.wikipedia.org