Jak w sztuce nazywa się przedstawiający scenę nocną lub przedmioty pojawiające się w otoczce światła?

Nokturn – obraz przedstawiający scenę nocną, zwłaszcza w przyrodzie. Średniowiecze i renesans właściwie nie znały nokturnu, który trudno było umieścić w ówczesnym nurcie malarstwa religijnego. Pierwszym twórcą znanym z obrazów nocnych był Caravaggio, który spopularyzował w Europie malarstwo wysokiego kontrastu, np. Powołanie świętego Mateusza z 1599 roku. Na wspomnianym obrazie panuje półmrok, rozświetlany pasmem ukośnego światła. Nie jest to nokturn sensu stricto, ponieważ pojęcie to odnoszone jest zwykle do pejzaży. Caravaggio spopularyzował jednak noc. To właśnie uczniowie Caravaggia są twórcami tzw. maniera tenebrosa, stylu akcentującego ciemność i silne kontrasty świetlne.

Barok i rokoko to epoki światłości, a do tematu nocy sięgali podówczas głównie mniej znani pejzażyści oraz niektórzy malarze z Niderlandów, np. Rembrandt, autor Straży nocnej (1642). W istocie jednak płótno było źle konserwowane i przybrało swój ciemny koloryt już po śmierci autora. W XX wieku po konserwacji przemianowano je pospiesznie na Wymarsz strzelców, gdy okazało się, że scena odbywa się w pełni dnia. Podejrzenia były jednak uprawnione – Rembrandt lubował się w scenach nocnych, podobnie zresztą jak bliski mu Frans Hals.