AZ-5 (ros. АЗ-5, Aварийной Защиты 5-й категории, pol. Awaryjna Ochrona 5-tej kategorii) – procedura awaryjnego wygaszenia reaktora jądrowego. Polega ona na wsunięciu do rdzenia reaktora wszystkich prętów kontrolnych i awaryjnych (także tych wyjętych wcześniej ręcznie). Pręty awaryjne opuszczone do rdzenia mają ujemną reaktywność i powodują natychmiastowe przerwanie reakcji łańcuchowej, co prowadzi do jego całkowitego wygaszenia. Wykonane są z materiałów silnie pochłaniających neutrony (kadm, bor, hafn). Procedura AZ-5 aktywuje awaryjne wyłączanie reaktora. W reaktorach typu czarnobylskiego (RBMK-1000) od momentu zwolnienia prętów, do wygaszenia reakcji łańcuchowej i osiągnięcia przez reaktor mocy generowanej wyłącznie przez ciepło po wyłączeniowe mija od 18 do 20 sekund przy maksymalnej prędkości opuszczania 0.4 m/s.

Więcej informacji: wiki.czarnobyl.pl