Fanaloka madagaskarska, fanaloka (Fossa fossana) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny falanruków (Euplerinae) w obrębie rodziny falanrukowatych (Eupleridae). Zwierzę to prowadzi nocny tryb życia. Z powodu nazwy systematycznej mylona z fossą (Cryptoprocta ferox). Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1776 roku niemiecki zoolog Philipp Müller nadając mu nazwę Viverra fossana. Holotyp pochodził z Madagaskaru. Jedyny przedstawiciel rodzaju fanaloka (Fossa) który opisał w 1864 roku brytyjski zoolog John Edward Gray. Dane molekularne z 2003 roku wykazały bliskie pokrewieństwo tego taksonu z Cryptoprocta. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy. Długość ciała (bez ogona) 40–45 cm, długość ogona 22,1–26,4 cm, długość ucha 4,4–4,8 cm, długość tylnej stopy 8,4–9,3 cm; masa ciała dorosłych samic 1,3–1,75 kg, dorosłych samców 1,5–1,9 kg. Jej futro jest szarobrązowa, na której występują ciemne cętki.

Więcej informacji: pl.wikipedia.org