Które hasło było powszechnie używane przez anarchistów w Anglii od końca XIX wieku

Ani Boga, ani pana – hasło anarchistyczne i robotnicze. Jest powszechnie używane przez anarchistów w Anglii od końca XIX wieku. Fraza wywodzi się z francuskiego sloganu „Ni dieu ni maître! (dosłownie „Ani Boga, ani Mistrza”) ukutego przez socjalistę Louisa Auguste’a Blanqui'ego. W powieści Josepha Conrada Tajny Agent, opublikowanej po raz pierwszy w 1907 roku, postać Profesora mówi: „Dewizą moją jest: ani Boga, ani pana”.

Dziś hasło to znajduje zastosowanie w polityce anarchistycznej. Przykładowo antologia pisarzy anarchistycznych została zebrana pod tytułem „No Gods, No Masters: An Anthology of Anarchism”.

Hasło to znalazło również zastosowanie w kulturach muzycznych, w dużej mierze związanych z ruchem punkowym. Po raz pierwszy został użyty w francuskim chanson przez anarchistycznego poetę i wokalistę Léo Ferré, który napisał piosenkę „Ni Dieu ni maître” w 1965 roku.