"Ziemia jałowa" – poemat T.S. Eliota. Pierwodruk w październiku 1922 roku w londyńskim piśmie The Criterion, kolejna publikacja w listopadowym numerze nowojorskiego pisma The Dial, a później w postaci książkowej.

Utwór stanowi montaż różnych obrazów, wątków i motywów, zaczerpniętych przeważnie z klasyki literatury światowej. Eliot nawiązuje do dzieł Geoffreya Chaucera, Williama Szekspira, Olivera Goldsmitha, Owidiusza, Charlesa Baudelaire’a, Gerarda de Nerval i Thomasa Kyda. Pierwszy wers jest poematu jest aluzją do pierwszej linijki "Opowieści kanterberyjskich" Chaucera, natomiast w końcowym akapicie utworu przywołany zostaje podtytuł Tragedii hiszpańskiej Kyda, którego Eliot wysoko cenił jako dramaturga.

Eliot wykorzystał różnorodne źródła inspiracji. Odwołał się zarówno do tradycji zachodnioeuropejskiej, klasycznej i chrześcijańskiej, jak i dalekowschodniej, buddyjskiej. W poemacie nie ma jednego, jasno określonego bohatera, występuje w nim wiele postaci, na przykład Madame Sosostris, wróżka, Phlebas, Fenicjanin, który utonął oraz znany z mitologii greckiej Tejrezjasz, człowiek, który był w ciągu swojego życia zarówno mężczyzną, jak i kobietą. W scenerii poematu ważną rolę odgrywa Nierzeczywiste miasto (Unreal City). Utwór kończy się przywołaniem indyjskich słów Datta. Dayadhvam. Damyata. (Dawaj. Współczuj. Kontroluj.), a następnie Shantih, shantih, shantih. (Śanti, śanti, śanti). W filozofii hinduskiej i buddyjskiej Śanti to wewnętrzny spokój człowieka.

Więcej informacji: pl.wikipedia.org